Is de werkgever aansprakelijk bij burn-out?

Werkgevers zijn in principe aansprakelijk voor de schade die werknemers lijden tijdens en op het werk. En die aansprakelijkheid beperkt zich niet tot fysieke ongelukken of gezondheidsklachten. Hoe zit dit precies? In dit artikel uitleg en casuïstiek waar de rechter zich over heeft uitgesproken.

Datum

Leestijd

4 min

Type

Artikel

Schade tijdens het werk

Als een werknemer schade lijdt tijdens het werk, ben je als werkgever bijna altijd aansprakelijk. Hierop bestaan twee uitzonderingen. De eerste – maar dat komt nauwelijks voor: als de schade het gevolg is van bewuste roekeloosheid of opzet van de medewerker. De tweede uitzondering is als de werkgever kan aantonen dat deze al het mogelijke heeft gedaan om werknemers zo veilig mogelijk hun werk te laten doen. Ofwel: dat de werkgever heeft voldaan aan zijn zorgplicht.

Verregaande maatregelen

En die zorgplicht gaat ver. Van de werkgever wordt als het gaat om deze plicht verlangd dat hij vergaande maatregelen neemt om schade te voorkomen, hij zijn werknemers instructies geeft, regelmatig wijst op naleving van deze instructies én hij moet controleren op naleving. Dit alles geldt zelfs buiten de werkomgeving zoals uit de onderstaande casus blijkt.

Casus: werknemer loopt letsel op tijdens uitje

Een mentor, werkzaam bij een ROC, gaat als begeleider mee op een buitenschoolse schaatsactiviteit en valt met hersenletsel tot gevolg. Hij stelt het ROC aansprakelijk.

Het oordeel

Het Gerechtshof oordeelt dat deze schaatsactiviteit hoort bij het werk. Het ROC heeft verzuimd te instrueren dat begeleiders ook aan de kant mochten blijven en heeft evenmin gewaarschuwd voor de risico’s. De werkgever heeft daarmee niet voldaan aan zijn zorgplicht en is aansprakelijk.

Zorgplicht buiten de vaste arbeidsplaats

Een werkgever heeft, zo illustreert de bovenstaande situatie, ook een zorgplicht buiten de vaste arbeidsplaats, zolang het gaat om activiteiten die met het werk verband houden. De zorgplicht kan zich dan uitstrekken over de thuiswerkplek, het verkeer, het bedrijfsuitje et cetera. In dit geval, op de schaatsbaan, speelde ook mee dat er een niet-alledaags risico op letsel bestond.

Het is verder heel belangrijk om ervoor te zorgen dat de veiligheidsmaatregelen in orde zijn en strikt worden nageleefd. Welke veiligheidsmaatregelen nodig zijn en hoe je werknemers moet instrueren, verschilt per geval.

Casus: aansprakelijk voor schade door burn-out

Hoge werkdruk

Een verpleegkundige (58) op een afdeling spoedeisende hulp laat het afdelingshoofd weten dat de afdeling structureel is onderbezet. In datzelfde jaar valt de werkneemster flauw door een te hoge bloeddruk als gevolg van te hoge werkdruk. Werkneemster klaagt herhaaldelijk, bij collega’s, leidinggevenden en management. Ook de Arbeidsinspectie wordt erbij geroepen. De verpleegkundige meldt zich ziek en wordt uiteindelijk ontslagen.

Het oordeel

Het Gerechtshof oordeelt dat de werkgever wist van de risico’s, maar desondanks geen actie heeft ondernomen. De risico-inventarisatie en -evaluatie is (zelfs) niet gemaakt. Dat de werkdruk gemiddeld genomen acceptabel werd gevonden, ontslaat de werkgever niet van zijn verplichting om iets voor die ene werknemer te doen. De werkgever heeft onvoldoende adequaat op de klachten gereageerd en daarmee heeft hij niet voldaan aan de op hem rustende zorgplicht.

Uit de bovenstaande uitspraak blijkt dat de werkgever niet alleen moet zorgen dat zijn werknemers geen fysieke gezondheidsklachten en ongelukken overkomen, maar dat hij ook een zorgverplichting heeft om psychische klachten te voorkomen. De werkgever betaalt in dit geval niet alleen loon door bij ziekte, maar is ook verantwoordelijk voor de materiële en immateriële schade geleden door de werknemer.

Zorgplicht ook voor uitzendkrachten, vrijwilligers en - soms - zzp’ers

De werkgever is ook aansprakelijk voor ‘degene die in de uitoefening van zijn beroep of bedrijf arbeid laat verrichten door een persoon met wie hij geen arbeidsovereenkomst heeft’.

Denk aan uitzendkrachten, stagiaires en vrijwilligers. Ook een zzp’er kan onder de zorgplicht vallen, zo blijkt uit een uitspraak van de Hoge Raad, als deze zich in een vergelijkbare positie als een werknemer bevindt en voor zijn veiligheid afhankelijk is van de opdrachtgever.

Voorkom psychische klachten

Als werkgever, leidinggevende of HR kun je zelf veel doen om psychische klachten en aansprakelijkheid daarvoor te voorkomen. Door onder meer regelmatig goed en oordeelsvrij te vragen hoe het met medewerkers gaat, te luisteren en door te zorgen voor flexibiliteit en regelmogelijkheden waar nodig.

Ondersteuning

Kan je organisatie bij deze preventie echter wat hulp gebruiken, dan staan Dijk & Van Emmerik en onze CEREO collega-HR-adviesbureaus in andere regio’s graag voor je klaar. We geven onder meer incompany verzuimpreventietrainingen aan leidinggevenden, bieden korte, effectieve vitaliteitsprogramma’s voor medewerkers en coaching bij vroege vaststelling van stress- en overspannenheidsklachten.

Neem vrijblijvend contact op

Judith van Oudheusden Redacteur en communicatieadviseur