De piano op deze foto is een oldtimer met geen enkele waarde op de markt van werkende muziekinstrumenten. De oorzaken zijn duidelijk: slecht onderhoud, vernielzucht van buitenaf en jarenlange blootstelling aan ongure elementen.
De 50-plusser op de arbeidsmarkt. Hoe staat het er anno 2018 voor?
Mei 2016 schreef ik het onderstaande blog met als titel ‘Heeft een 50-plusser nog wel waarde op de arbeidsmarkt?’ Ik ken geen recente onderzoeken, maar gevoelsmatig is er veel minder sprake van leeftijdsdiscriminatie, vooral door het simpele feit dat er een tekort is op de arbeidsmarkt, meer dan twee jaar geleden. Misschien dat bureaus als Oudstanding of 50 Company ons meer kunnen vertellen over de huidige stand van zaken. We gaan eens informeren! In de tussentijd zijn de onderstaande adviezen nog steeds relevant voor ons (ja, ik hoor er zelf ook bij) ervaren krachten.
Oldtimer
Ik zag deze piano op straat staan, terwijl ik even daarvoor een bericht had gelezen over de minimale kans van 50-plussers op de arbeidsmarkt. Dit baart mij zorgen, aangezien wij als outplacementbureau juist deze groep mensen heel graag willen helpen aan een nieuwe baan. Hoe moet dat dan als dit nooit lijkt te gaan lukken?
Kosten en productiviteit
Dit onderzoek van economisch onderzoeksbureau SEO Amsterdam biedt een verrassend perspectief. Ik heb alvast alle 178 pagina’s gelezen, maar de meest in oog springende conclusie vind je al op de eerste pagina:
‘Waar de arbeidsparticipatie van 55-plussers de afgelopen twee decennia spectaculair is toegenomen, is de kans om als oudere werkzoekende aangenomen te worden op een vacature eerder verslechterd dan verbeterd. Die aannamekans wordt in de eerste plaats bepaald door de verhouding tussen de arbeidsproductiviteit en de arbeidskosten van de kandidaten. Personeelsbeleid, leeftijdsdiscriminatie, psychologische processen bij de vacaturehouder en de manier van werving en selectie spelen allemaal een veel minder grote rol’.
Dus… we zijn met meer, we werken massaal meer, maar als we uitvallen worden we niet meer aangenomen doordat onze productiviteit te laag is en we te veel kosten.
Oplossingen
In het onderzoek worden ook oplossingen genoemd om de aannamekans te verhogen. Als psycholoog ben ik minder geïnteresseerd in de politieke oplossing, maar ben ik juist geïnteresseerd in wat je er als individu aan kunt doen. Ik denk heel simpel en volg de conclusies van dit onderzoek: Probeer je kosten te verlagen (durf een stapje omlaag te gaan) en verhoog je productiviteit – investeer in het opdoen van kennis en vaardigheden die passen bij banen die er nu zijn. School jezelf bij, loop stages, verbreed je horizon, verleg je koers. En dat kan. Anders dan veel ouderen zelf denken, kun je na je vijftigste nog goed leren, al moet het misschien op een iets andere manier. Waar een wil is…Lees meer over ‘leren op leeftijd’ in deze digitale uitgave van Kenniscentrum GOC. Plus natuurlijk dat je mindset hier een rol in speelt. Als je gelooft dat je kunt leren en ontwikkelen, kun je dat ook (Prof. Carol Dweck schreef er het boek Mindset. How You Can Fulfil Your Potential over).
Uiteraard, als je 20 jaar niet goed hebt gezorgd voor je arbeidsmarktwaarde heb je een andere uitgangspositie dan wanneer je dat wel hebt gedaan. Kijk maar eens naar de mishandelde piano op de foto. Zelfs na een ingrijpende restauratie zal deze ergens anders terechtkomen dan de piano die 20 jaar lang door zijn eigenaren is gekoesterd en onderhouden. Voor beiden geldt: er ís een toekomst mogelijk, maar niet dezelfde.
Hulp
Loopbaanbegeleiding aan 50-plussers zal zich niet alleen moeten richten op het onderzoeken van waarden en interesses maar de vertaalslag moeten maken naar de huidige arbeidsmarkt. Deze groep moet, meer nog dan jongeren, realistisch denken, zodat je bewust kunt werken naar banen waarin je de andere sollicitanten weet te verslaan op productiviteit terwijl je er qua kosten onder blijft. Dit betekent opleidingen doen, netwerken en zo nodig ook werken aan je mindset.