Een andere kijk op demotie: waarom een nieuwe rol soms beter past

Demotie betekent letterlijk een stap terug in functie, verantwoordelijkheden of salaris. In de praktijk houdt het vaak in dat iemand bewust kiest of wordt gevraagd om een minder zware of minder veeleisende rol te vervullen dan eerder. Bijvoorbeeld omdat de werkdruk te hoog is geworden, de functie niet meer past, of iemand toe is aan een andere balans tussen werk en privé. Tegenwoordig krijgt demotie steeds vaker een andere lading. Het gaat dan niet meer om ‘achteruitgang’, maar om het maken van een betekenisvolle stap die beter aansluit bij iemands energie, talenten en levensfase verantwoordelijkheid.

Er zijn verschillende redenen waarom mensen bewust kiezen voor een andere rol:
• De functie groeit harder dan de persoon
• Iemand raakt uitgeput in een veeleisende rol
• De behoefte aan zingeving of balans wordt groter dan het verlangen naar status of groei
• Er is simpelweg behoefte aan iets nieuws

Steeds meer experts pleiten voor een andere kijk op loopbanen. Zo stelt professor Annet de Lange, gespecialiseerd in duurzame inzetbaarheid van oudere werknemers, dat het klassieke beeld van demotie – waarbij iemand wordt ‘teruggezet’, niet meer past bij de realiteit van vandaag. Volgens haar verandert werk, veranderen mensen en loopt een carrière zelden in een rechte lijn omhoog. In haar publicaties benadrukt De Lange dat een volgende stap in de loopbaan ook opzij kan liggen. Of in een minder zware rol, die juist méér oplevert in voldoening, betekenis en energie. Veel werknemers kiezen dan ook bewust voor een andere invulling van hun werk. Bijvoorbeeld door terug te keren naar de inhoud, of door hun ervaring in te zetten als mentor. Geen stap terug dus, maar een stap vooruit in waarde voor de medewerkers zelf én de organisatie.

Te vaak wordt demotie pas besproken als het écht niet meer gaat. Maar wat als je als werkgever en werknemer juist eerder met elkaar in gesprek gaat? Als je samen onderzoekt wat nog wel past. Waar iemands talenten liggen. Of in welke rol iemand het beste tot zijn of haar recht komt. Een open gesprek over ontwikkeling en heroriëntatie kan veel opleveren. Niet alleen voor de medewerker, maar ook voor het team, de sfeer en de continuïteit van de organisatie. Demotie hoeft dus geen verlies te zijn, maar kan juist bijdragen aan duurzame inzetbaarheid, werkplezier én continuïteit binnen de organisatie. Bij Dijk & Van Emmerik adviseren we organisaties graag over hoe je dit soort stappen tijdig en positief kunt begeleiden.

Bij Dijk & Van Emmerik ondersteunen we werkgevers én werknemers met assessments om inzicht te krijgen in potentieel, drijfveren en talent. Het is een krachtig instrument dat houvast geeft bij belangrijke loopbaankeuzes en het maakt inzichtelijk waar iemand echt tot bloei komt. Of het nu gaat om een heroriëntatie, laatste stap voor de pensioenleeftijd bereikt wordt, duurzame inzetbaarheid of het voorkomen van uitval; een assessment maakt het gesprek concreet en toekomstgericht. En daar helpen wij graag bij.