Waardig en effectief omgaan met ontslag: zo doe je dat

De kans is groot dat je schrikt of dat je je boos of verdrietig voelt wanneer je hoort dat je je baan verliest. Je werk neemt een belangrijke plek in je leven in en daar moet je ineens – vaak ongewild – afscheid van nemen. De eerste reactie op het ontvangen van slecht nieuws is als het krijgen van een klap in je gezicht. De één reageert beduusd en verstart, de ander slaat direct terug en zet de aanval in. Weer een ander wordt overweldigd door de fysieke spanning, een hoge hartslag of een brok in de keel.

Als het je niet lukt om het gesprek zo te voeren als jij dat wilt, het je niet meer lukt om werkelijk te horen wat er gezegd wordt, dan betekent dit dat de spanning (te) hoog is. En je op dat moment niet zo goed kunt overzien wat je zegt of doet. Geef dan aan dat je het nieuws even wilt laten bezinken en later verder wilt praten. Benoem wat het nieuws met je doet, ga even achterover zitten en haal een aantal keer diep adem. Las een pauze in. Wat je ook doet, weet dat het niet gek is dat je er van alles bij denkt en voelt: er zijn bijvoorbeeld ook mensen die direct opluchting ervaren.

De emoties die gepaard gaan met afscheid nemen, kunnen soms ook na het eerste gesprek flink in de weg zitten. Je voelt je bijvoorbeeld boos op je werkgever en merkt dat dit het loskomen van het werk en het vooruitkijken naar de toekomst belemmert. Het kan impact hebben op je zelfvertrouwen of motivatie. Het is heel normaal dat je even van slag bent. Blijf je echter last houden van negatieve gedachten over je vorige baan of staan lastige gevoelens jouw sollicitatie- en netwerkproces in de weg, aarzel dan niet om hier hulp bij te vragen.

Wanneer je van de eerste schrik bent bekomen, is het tijd om naar de praktische zaken te kijken. Het eerste advies is: onderteken niet zomaar iets en ga niet zonder onderzoek ergens mee akkoord. Het is belangrijk om eerst goed uit te zoeken wat je rechten precies zijn. Kom je bijvoorbeeld in aanmerking voor een ontslagvergoeding? En hoe zit het met een transitievergoeding of een outplacementtraject? Als je al een vaststellingsovereenkomst hebt getekend, dan kun je deze nog binnen twee weken ontbinden.

Nog een belangrijk praktisch punt: breng je financiële situatie in kaart. Na ontslag is het slim om goed te kijken hoe je financiële situatie eruit komt te zien. Kom je in aanmerking voor bepaalde regelingen, extra toeslagen of een WW-uitkering? En is het, ondanks die regelingen, nodig of prettig(er) om je vaste lasten terug te schalen? Zorg dat je dit helder hebt, voordat het zover is. Zo kom je niet voor vervelende verrassingen te staan. Op nibud.nl en het blog financequeen.nl vind je positieve en praktische bespaartips.

Nu je de belangrijkste praktische punten in beeld hebt, is het tijd om vooruit te kijken. Hoe kom je zo snel mogelijk weer aan nieuw werk dat bij je past? Maak vooral gebruik van het netwerk dat je al tot je beschikking hebt. Afhankelijk van de reden waarom je ontslagen bent, kun je bijvoorbeeld om referenties vragen bij je leidinggevende en collega’s. En vraag eens rond bij je collega’s of ze voor je willen uitkijken naar een nieuwe uitdaging. Zij hebben met je samengewerkt en weten precies wat je kunt.

Ontslag hoeft niet altijd negatief te zijn: voor veel mensen pakt het zelfs heel goed uit. Dit is het moment om te onderzoeken wat je wilt. Een aanzienlijk deel van de beroepsbevolking blijft veilig hangen in een baan, terwijl ze al lang uitgekeken zijn op hun functie. Met alle gevolgen van dien, want aan dit ‘veilig’ kleeft ook een risico (lees er meer over in dit blog). Een ontslag biedt je de mogelijkheid om te bepalen wat je nu echt wilt. Wellicht is er werk dat veel beter bij je past of kun je dit moment aangrijpen als een kans om een langgekoesterde droom waar te maken. Kortom, je staat op een kruispunt en dit vraagt om een bewuste keuze van de weg die je in zult slaan. Er zijn verschillende manieren om dit te onderzoeken, bijvoorbeeld door een beroepskeuzetest, loopbaancoaching of een outplacementtraject.

Wat vaak geldt: op lange termijn draagt ontslag bij aan je groei maar op korte termijn leidt het tot spanning en onzekerheid. Ga het avontuur aan, wij helpen je bij het bereiken van je doel.

Kun je hulp gebruiken?

Kun je hulp gebruiken bij het verwerken van je ontslag en je zoektocht naar een nieuwe uitdaging? Bij Dijk & Van Emmerik helpen we je graag. Naast begeleiding door een ervaren en deskundige arbeidspsycholoog/coach, hebben onze kandidaten veel baat met het contact met andere kandidaten in de (online) workshops die wij organiseren. In veel gevallen is voor een traject vergoeding beschikbaar via je werkgever, het UWV of via enkele subsidieregelingen.